By admin Được biết, trong vòng 10 năm qua, các công ty tiện ích châu Âu đã chi khoảng 380 tỷ USD để tăng cường sức mạnh năng lượng gió của khu vực gần gấp đôi. Tuy nhiên, hiện nay, “cơn khát gió” đang buộc họ phải chuyển sang thị trường sản phẩm phái sinh thời tiết ít được biết đến, nhằm bảo vệ bản thân khỏi ảnh hưởng của thời tiết không có gió kéo dài.
Dữ liệu từ Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu của Đại học Maine cho thấy, từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2025, tốc độ gió ở châu Âu có thể giảm mạnh nhất so với mức trung bình dài hạn kể từ năm 1940. Theo dữ liệu từ Cục Khí tượng Quốc gia Đức, tốc độ gió trung bình hàng ngày ở Đức trong tháng 4 là thấp nhất kể từ năm 1996.
Cơn khát gió mùa xuân ở Bắc Âu
Mặc dù các công ty điện gió lớn nhất châu Âu đã tăng công suất lắp đặt trong năm qua, nhưng “cơn khát gió” đã mang lại những tác động tiêu cực đáng kể cho sản lượng điện gió của họ. Dữ liệu cho thấy, sản lượng điện gió của Iberdrola SA trong quý đầu tiên chỉ tăng nhẹ. Trong khi đó, sản lượng điện gió của gã khổng lồ năng lượng Đan Mạch Orsted AS lại giảm. Sản lượng điện gió ngoài khơi của RWE AG, nhà sản xuất điện lớn nhất Đức, thậm chí đã giảm một phần ba. Công ty tiện ích Thụy Điển Vattenfall AB sở hữu nhiều trang trại gió ở Bắc Âu cũng ghi nhận 20% giảm sút trong sản lượng điện gió trong quý đầu tiên.
Ivan Fore Svegaarden, Giám đốc điều hành của TradeWPower AS, một tổ chức dự đoán trong ngành năng lượng Na Uy, thẳng thắn cho biết: “Bạn có thể xây dựng 300.000 tuabin gió, nhưng cũng không giải quyết được gì. Thời tiết hiện nay ngày càng yên tĩnh, khô ráo, kéo dài và xảy ra với tần suất cao hơn.” Nhà phân tích cao cấp của Bloomberg Intelligence, Patricio Alvarez cho biết: “Nếu tốc độ gió tiếp tục yếu, các công ty như RWE AG có thể mất hàng chục triệu USD.”
Được biết, nguyên nhân của sự sụt giảm gió này là do hệ thống thời tiết áp suất cao xuất hiện rất thường xuyên và kéo dài ở châu Âu trong năm nay, dẫn đến khí hậu bất thường khô hạn và tốc độ gió rất thấp. Robin Girmes, cựu thương nhân khí hậu của RWE và hiện là Giám đốc RM Energy Weather GmbH, cho biết: “Mọi người lo ngại rằng xu hướng tốc độ gió thấp có thể kéo dài.”
Nathalie Gerl, nhà phân tích điện lực cao cấp của Tập đoàn Sở giao dịch chứng khoán London, cho biết, mặc dù sự nóng lên toàn cầu khiến khí hậu ngày càng khó dự đoán, nhưng hiện vẫn chưa có giải thích khí tượng rõ ràng cho việc tại sao thời gian không có gió lại kéo dài như vậy. Các mô hình dự đoán dài hạn có nhiều bất định, nhưng những phân tích theo mùa của MetDesk Ltd. Anh cho thấy, giai đoạn tốc độ gió thấp sẽ kéo dài suốt mùa hè.
Do đó, các nhà điều hành điện gió đang mua các hợp đồng để tránh thực tế sản lượng điện gió thấp hơn mong đợi. Điều này có nghĩa là, nếu một công ty tiện ích dự kiến sẽ phát ra một số lượng terawatt giờ nhất định trong một khoảng thời gian nhưng không đạt được do tốc độ gió không đủ, đối tác của họ – như Munich Re, Swiss Re AG hoặc các công ty tương tự – sẽ cung cấp bồi thường.
Pierre Buisson, kỹ sư cao cấp của Munich Re, công ty tái bảo hiểm lớn của Đức, tiết lộ rằng số lượng giao dịch phòng ngừa rủi ro điện gió trong mùa hè năm nay cao hơn mọi năm trước. Ralph Renner, cựu thương nhân điện lực và giám đốc dự án của Parameter Climate cho biết: “Gió rất khó dự đoán, biến động rất lớn. Biến động lớn này sẽ ảnh hưởng đáng kể đến giá điện, do đó sức hấp dẫn của phòng ngừa rủi ro điện gió ngày càng tăng.” “Trong hai đến ba năm qua, sự quan tâm đến giao dịch phòng ngừa rủi ro điện gió đã tăng đáng kể, và tình trạng ‘cơn khát gió’ hiện tại chắc chắn đã làm gia tăng nhu cầu này.”
Đáng chú ý, các sản phẩm phái sinh thời tiết đã tồn tại hàng chục năm, chủ yếu được sử dụng để phòng ngừa rủi ro do thời tiết bất lợi. Mặc dù phần lớn hàng hóa và thị trường năng lượng đã trở nên minh bạch hơn do áp lực quản lý trong vài thập kỷ qua, nhưng thị trường sản phẩm phái sinh thời tiết vẫn khá không minh bạch. Hiện vẫn chưa có dữ liệu về mức độ phổ biến của giao dịch phòng ngừa rủi ro điện gió, và các công ty tham gia vào thị trường này đều từ chối tiết lộ thêm thông tin chi tiết.
Sở giao dịch năng lượng châu Âu – sàn giao dịch điện lực lớn nhất thế giới – và Nasdaq đã từng giới thiệu hợp đồng năng lượng gió trong vòng 10 năm qua, nhưng không nhận được sự ưa chuộng của thị trường. Hiện tại, các giao dịch như vậy thường được ký giữa các công ty tiện ích và các công ty cung cấp hợp đồng phòng ngừa rủi ro trực tiếp.
“Cơn khát gió” còn mang đến những thách thức tài chính cho các công ty tiện ích. Mặc dù đã giảm từ mức cao nhất, nhưng chi phí điện ở châu Âu vẫn cao hơn mức trước cuộc khủng hoảng năng lượng, khiến cho việc doanh nghiệp bù đắp thiếu hụt sản lượng điện trở nên rất tốn kém. Pierre Off, người đứng đầu mảng thời tiết và năng lượng của Swiss Re tại châu Âu, cho biết: “Đây là một thách thức lớn đối với các công ty năng lượng.” Patricio Alvarez nhận định: “Điều này rõ ràng là một cú sốc đối với các nhà điều hành. Họ phải bù đắp thiếu hụt bằng cách mua điện hoặc khởi động lại phát điện từ nguồn nhiên liệu hóa thạch – cả hai thường có biên lợi nhuận thấp hơn.”